Ποιοτική έρευνα με συνεντεύξεις

Ποιοτική ανάλυση συνεντεύξεων: Η συνέντευξη είναι ένα από τα βασικότερα εργαλεία της Ποιοτικής Μεθόδου Έρευνας. Στόχος του ερευνητή είναι η συλλογή πληροφοριών σχετιζόμενων με την έρευνα που αφορά την εργασία του. Οι συνεντεύξεις αποσκοπούν στη συλλογή απόψεων των ερωτώμενων, βοηθώντας με αυτό τον τρόπο στην εύρεση απαντήσεων των ερωτημάτων του ερευνητή.

Είδη συνεντεύξεων

• Δομημένες: Δίνονται από τον ερευνητή συγκεκριμένες ερωτήσεις
• Μη Δομημένες: Ελεύθερη συζήτηση μεταξύ του ερευνητή και του συνεντευξιαζόμενου, με βάση το θέμα της έρευνας που έχει επιλεγεί
• Άμεσες και Έμμεσες: Διαχωρισμός, από την πλευρά του ερευνητή και στη συνέχεια από την πλευρά του συνεντευξιαζόμενου
• Επαναλαμβανόμενες: Οι επαναλαμβανόμενες γίνονται συνήθως σε ομάδες ανθρώπων και χρειάζεται να επαναληφθούν αρκετές φορές, ενώ τα άτομα επιλέγονται με βάση κοινά κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά
• Συνεντεύξεις σε Βάθος: Αφορά ένα σύνολο γενικών ερωτήσεων σε θέματα προκαθορισμένα  και τον «πρωταγωνιστικό» ρόλο τον κατέχει ο συνεντευξιαζόμενος, µε την παρουσία του ερευνητή ως βοηθητική και διακριτικά καθοδηγητική.

Ποιοτική ανάλυση συνεντεύξεων

Απομαγνητοφώνηση – Μετεγγραφή

Μετά την ολοκλήρωση της συνέντευξης, γίνεται η μεταφορά του ηχητικού αρχείου σε γραπτό κείμενο, γίνεται δηλαδή απομαγνητοφώνηση ή μετεγγραφή.
Σε αυτή τη διαδικασία λαμβάνουμε υπόψιν τα εξής:

• Ακριβή απόδοση των λόγων του συνεντευξιαζόμενου, χωρίς να γίνει διόρθωση των λαθών.
• Ακριβή απόδοση των λόγων του συνεντευκτή

Ανάγνωση των κειμένων. Εντοπισμός & συγκέντρωση των αποσπασμάτων που αντιστοιχούν σε κάθε ερευνητικό ερώτημα και υποερώτημα

Μόλις ολοκληρωθεί η απομαγνητοφώνηση, διαβάζουμε το κείμενο για να εντοπίσουμε τα σημεία που αντιστοιχούν σε κάθε ερευνητικό ερώτημα ή υποερώτημα και τα αποθηκεύουμε σε ξεχωριστό αρχείο.

Ανάλυση δεδομένων

Εφόσον συλλεγούν τα ποιοτικά δεδομένα με συνεντεύξεις, θα πρέπει να αναλυθούν ώστε να ερμηνευτεί και να κατανοηθεί το υπό έρευνα φαινόμενο. Η ανάλυση των δεδομένων είναι εκείνο το σημείο όπου ο ερευνητής συγκρίνει και αντιπαραβάλλει, ερμηνεύει και κατανοεί, συμπεραίνει και επαληθεύει.

Το αμέσως επόμενο σημείο είναι αυτό που οι ποιοτικοί ερευνητές ονομάζουν κωδικοποίηση. Εδώ ο ερευνητής αποδίδει έναν αντιπροσωπευτικό κωδικό σε μια μεγάλη ενότητα του κειμένου. Ο κωδικός αυτός εκφράζει σε συντομία την ερμηνεία που ο ερευνητής δίνει στο συγκεκριμένο κομμάτι της συνέντευξης, π.χ. αίσθημα αγωνίας ή δυσκολία κατανόησης κ.λπ. Στη συνέχεια και αφού όλο το κείμενο της συνέντευξης ή της παρατήρησης ουσιαστικά συμπυκνωθεί σε μια σειρά από αντιπροσωπευτικούς κωδικούς, τότε αυτοί οι κωδικοί αντιπαραβάλλονται και συγκρίνονται μεταξύ τους για να εντοπιστούν κωδικοί με όμοια χαρακτηριστικά ή νοήματα.
Εφόσον εντοπιστούν όμοιοι κωδικοί και σημειωθούν οι μεταξύ τους ομοιότητες, τοποθετούνται μαζί, ώστε να σχηματιστεί αυτό που ονομάζεται θεματική ενότητα.
Οι θεματικές ενότητες, λοιπόν, αποτελούν συμπυκνωμένες ολιστικές περιγραφές και ερμηνείες. Είναι το τελικό απαύγασμα για το πώς ερμηνεύουν, αντιλαμβάνονται και βιώνουν οι συμμετέχοντες το υπό έρευνα φαινόμενο και αποτελούν το απόσταγμα που προσφέρει τη βαθύτερη κατανόηση και επεξεργασμένη γνώση για τους συμμετέχοντες. Οι θεματικές ενότητες συνήθως
δεν ξεπερνούν τους μονοψήφιους αριθμούς, διαφορετικά απαιτείται περαιτέρω ανάλυση.

Το τελευταίο στάδιο της ανάλυσης περιλαμβάνει τη σύνδεση των θεματικών ενοτήτων με την ευρύτερη βιβλιογραφία και τις υφιστάμενες θεωρίες. Δηλαδή, ποιες είναι οι ομοιότητες και ποιες οι διαφορές μεταξύ των αποτελεσμάτων της έρευνας και της ήδη υπάρχουσας γνώσης. Επίσης, υποχρέωση του ερευνητή σε αυτό το σημείο είναι να καταδείξει τον τρόπο με τον οποίο τα
αποτελέσματα του προσφέρουν βαθύτερη κατανόηση, πιο επεξεργασμένη γνώση και αρτιότερη αντίληψη για το υπό έρευνα φαινόμενο.