Τα τελευταία χρόνια η τεχνολογία έχει αρχίσει να κάνει την εμφάνισή της σε πολλούς τομείς της ζωής μας και ένας από αυτούς είναι η εκπαίδευση. Σε αυτό το κομμάτι ήρθε η τεχνητή νοημοσύνη να αλλάξει τα δεδομένα, αλλά δε γνωρίζουμε με ποιον τρόπο θα γίνει αυτό. Οι φοιτητές έχουν ήδη ξεκινήσει να χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη μέσα από ΑΙ συστήματα, όπως είναι το ChatGPT.

Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τον τρόπο λειτουργίας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και να προσφέρει θετικά πλεονεκτήματα σε αυτόν τον τομέα. Οι τεχνολογίες ΤΝ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση της εκπαίδευσης, την αυτοματοποίηση και την αναβάθμιση διαφόρων καθηκόντων και διαδικασιών στο περιβάλλον της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ορισμένοι τρόποι που η ΤΝ μπορεί να επηρεάσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση περιλαμβάνουν:

• Προσαρμοστική εκπαίδευση: Μέσω των αλγορίθμων μηχανικής μάθησης και της ανάλυσης δεδομένων, μπορούν να δημιουργηθούν εξατομικευμένες διαδικασίες μάθησης που προσαρμόζονται στις ανάγκες και τον ρυθμό κάθε μαθητή.
• Εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα: Η ΤΝ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία εκπαιδευτικών περιβαλλόντων με εικονική ή επαυξημένη πραγματικότητα, παρέχοντας πιο εμπλουτισμένες εμπειρίες μάθησης.
• Αυτοματοποίηση αξιολόγησης: Οι τεχνικές ΤΝ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αυτοματοποίηση της αξιολόγησης των φοιτητών, όπως στις πολλαπλές επιλογές, τις αναλογικές απαντήσεις και τις αναφορές.
• Έρευνα και ανάπτυξη: Η ΤΝ μπορεί να ενισχύσει την έρευνα σε διάφορους τομείς της εκπαίδευσης, όπως την εκπαιδευτική πολιτική, τη διαχείριση σχολικών δεδομένων και την ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών μεθόδων διδασκαλίας.
• Αυτοματοποίηση διοικητικών καθηκόντων: Η ΤΝ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αυτοματοποίηση διοικητικών διαδικασιών, όπως η διαχείριση των μαθητών, η παρακολούθηση προόδου και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ διαφόρων τμημάτων του πανεπιστημίου.
• Κατάρτιση προγραμμάτων σπουδών: Χρησιμοποιώντας αναλύσεις δεδομένων και προγνωστικούς αλγορίθμους, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να διαμορφώσουν προγράμματα σπουδών που να προσαρμόζονται στις τάσεις της αγοράς εργασίας και τις ανάγκες της κοινωνίας.

Συνολικά, η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει την ποιότητα, την προσβασιμότητα και την αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη οι προκλήσεις και οι ηθικές πτυχές που σχετίζονται με την εφαρμογή της στον τομέα της εκπαίδευσης. Οι πρωταρχικοί στόχοι πρέπει να είναι η δημιουργία ενός ισότιμου, προσβάσιμου και δίκαιου εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, όπου η τεχνολογία χρησιμοποιείται με σκοπό την υποστήριξη και ενίσχυση των εκπαιδευτικών και μαθησιακών διαδικασιών.

Παράλληλα, η εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα απαιτήσει επαρκή κατάρτιση και κατανόηση από τους εκπαιδευτικούς και τους διαχειριστές, προκειμένου να αξιοποιηθεί σωστά και ηθικά. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι σε θέση να αξιοποιούν τα εργαλεία της για να προσαρμόζουν τη διδασκαλία και την αξιολόγηση στις ανάγκες των φοιτητών, παράλληλα με την ανάπτυξη κριτικής σκέψης και επαγγελματικής αξιοποίησης της τεχνολογίας.

Τέλος, πρέπει να διασφαλίζεται η διαφάνεια και η δικαιοσύνη στη χρήση της ΤΝ στην εκπαίδευση. Πρέπει να υπάρχουν κατάλληλοι μηχανισμοί ελέγχου και ρύθμισης, προκειμένου να αποτραπεί η κατάχρηση της τεχνολογίας και η παραβίαση των δικαιωμάτων των φοιτητών.

Με την τεχνολογία να εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς και την Τεχνητή Νοημοσύνη να έχει αρχίσει να γίνεται σταδιακά μέρος της ζωής μας, μένει να δούμε πώς θα αλλάξουν τα δεδομένα και στην εκπαίδευση. Παρά τους προβληματισμούς και τα ερωτήματα αναφορικά με το αν τα AI συστήματα μπορούν να επηρεάσουν το εκπαιδευτικό «ταξίδι» των σπουδαστών, στην πραγματικότητα τα οφέλη τους μπορούν να είναι πολλά, αρκεί να τα αξιοποιήσουμε σωστά, θέτοντας τα κατάλληλα όρια και τους απαραίτητους κανόνες.

Να σημειώσουμε πως με ψήφισμά του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εργάζεται για την ενημέρωση της νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με αυτήν τη νέα τεχνολογία, τονίζοντας την ανθρωποκεντρική προσέγγιση που πρέπει να την χαρακτηρίζει, απευθύνοντας έκκληση έτσι ώστε οι εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης να λειτουργήσουν σε ένα υπεύθυνο πλαίσιο.

Στο ίδιο κείμενο, αναγνωρίζεται ότι ανέκαθεν η εισαγωγή νέων τεχνολογιών στο χώρο της εκπαίδευσης επιφέρει και πολλές θετικές εξελίξεις: η τεχνητή νοημοσύνη στο εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να το καταστήσει πιο καινοτόμο, συμμετοχικό, και αποτελεσματικό, μέσω και της εισαγωγής νέων μαθησιακών μεθόδων υψηλής ποιότητας που είναι ταχείες, εξατομικευμένες και μαθητοκεντρικές, εξασφαλίζοντας ίδια πρόσβαση σε όλους.

Κλείνονται να αναφέρουμε πως το 2019 υπογράφηκε από τα κράτη- μέλη της UNESCO η «Συμφωνία του Πεκίνου για την τεχνητή νοημοσύνη στην εκπαίδευση», η οποία εντάσσεται στον «τέταρτο στόχο βιώσιμης ανάπτυξης», δηλαδή την ποιοτική εκπαίδευση για όλους. Σύμφωνα και με την UNESCO, η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση πρέπει να καθοδηγείται από τις αξίες της συμπερίληψης και της ισότητας.